Otizm Savant Sendromu Nedir?

Merak Ettikleriniz

OTİZM SPEKTRUM ve SAVANT SENDROMU

Otizm Spektrum bozukluğu, doğuştan gelen ya da erken çocukluk çağlarında ortaya çıkan, kişinin çevresiyle sözel ya da sözel olmayan iletişim kurmada sıkıntı yaşması olarak ifade edilen karmaşık bir nöro-gelişimsel bir bozukluktur. Otizmin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, beynin yapısını ya da işleyişini etkileyen bazı sinir sistemi sorunlarından kaynaklandığı düşünülmektedir. Otizmin spektrum bozukluğunun belirtileri gelişimin ilk basamaklarında ortaya çıkabileceği gibi normal seyreden gelişimde duraklama ve gerileme olarak da kendini gösterebilir. Yaşıtlarına göre konuşmada gecikme, sosyal iletişimde yetersizlik, bazı hareketli sürekli olarak tekrar etme, değişimlere karşı direnme ve bazı uyaranlara karşı aşırı tepki gösterme gibi belirtiler otizm habercisi olabilmektedir. Otistik bireylerin %70 inde zekâ geriliği saptanmasına karşın ’unda üstün zekâ özellikleri sergiledikleri gözlemlenmiştir.

Savant Sendromu, normal kabul edilen zekâ seviyesinin altında zekâya sahip kişilerin belirli bir alanda üstün bir yetenek göstermeleri durumu olarak tanımlanabilir. “Üstün Zeka Sendromu” olarak ifade edilebilen savant sendromlu kişiler, matematik, müzik veya görsel alandaki hafızaları ile normal insanlara oranla muhteşem denilebilecek bir performans sergilerler. Örneğin; normal insanlar çoğu matematik hesabı için kağıt kaleme ihtiyaç duyarken savantlı bireyler çok haneli sayıların çarpımını dahi hiç düşünmeden hesaplayabilirler ya da herhangi bir tarihin hangi güne denk geldiğini kolaylıkla bulabilir, çoklu küpleri kısa süre içerisinde tamamlayabilirler.

Çoğunlukla hafıza ile ilgili yeteneklerin görüldüğü savant sendromunun nedenleri 2004'e kadar bilinmiyordu. Sendrom doğum esnasındaki bazı gelişimsel anomaliler sonucunda oluşabildiği gibi sağlıklı gelişen bireylerde bebeklik, çocukluk veya yetişkinlikte meydana gelen kafa travması veya merkezi sinir sistemi travması sonrasında da kendini gösterebilmektedir.

Araştırmalara göre, “savant” terimi ilk kez 1887 yılında Down Sendromuna adını veren Doktor J. Longdon Down tarafından kullanılmıştır. Fransızca bir terim olan ve “bilmek, bilgili olmak” anlamlarını karşılayan “Savant” kelimesi, zihinsel gelişimleri farklılık gösteren özel yetenekli kişiler için kullanılmıştır.

Savant Sendromu Nasıl Anlaşılır? Savant Sendromunun Otizm ile Bağlantısı

Halk arasında “Otizm Savant Sendromu” olarak bilinen savant sendromu temelde otizmden farklı bir sendromdur. Ancak her 10 otizmliden 1’inde savant sendromunun görülmesi nedeniyle otizmle ilişkilendirilen savant sendromu zamanla otizm savant sendromu olarak terimleşmiştir. İstatistiklere göre otistiklerin ’u savant sendromuna, savantlıların ise %50’si otizm sendromuna sahiptir.

Yapılan araştırmalardan elde edilen bulgulara göre, üstün zekâ özellikleri gösteren savant sendromlu kişilerin yarısı otistiktir. Bilinen otistik savant hastalarının bazılarının beyinlerinin sol tarafında normale göre bir sıra dışılık görülür. Bazı vakalarda ise hasta normal görünümdedir. Savant sendromuna sahip bir çocuğun yeteneklerine bakıldığında, bazı alanlarda üstün zekâ derecesinde performans sergilediği gözlemlendiğinden dolayı bu durumun olumsuz bir etkisinin olup olmadığı konusunda henüz net olarak bir yargıya varılamamıştır.

Sendrom ile ilgili yapılan araştırmaların sonucunda; savant olan çocukların, yetenekli oldukları alanlara yönlendirilip bu alanlarda ilerletilmesinin uzun vadede çocuğun altta yatan gelişimsel bozukluklarının tedavisi için olumlu olacağı düşünülmektedir.

İzmir Buca Mutlu Çocuklar Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi

• savant sendromu
• otizm spektrum
• otizm spektrum bozukluğu
• savant sendromu nasıl anlaşılır
• otizm
• otistik
• down sendromu