Zeka Geriliği (Mental Retardasyon)

18 yaşın altında başlayan belirgin olarak ortalamanın altında (zeka bölümü yaklaşık 70-75 ya da altında) zihinsel işlevler ve eşlik eden uyum bozukluğu ile belirlenmektedir.

• İletişim

• Öz Bakımını Yapabilme

• Ev Yaşamı

• Toplumsal veya Kişiler Arası Beceriler

• Toplumun Sağladığı Olanakları Kullanma

• Kendi Kendini Yönetip Yönlendirme

• Okulla İlgili İşlevsel Beceriler

• İş

• Boş Zamanlar

• Sağlık ve Güvenlik Alanlarında Kültürüne ve Yaşına Uygun Beklenen Davranışları Yerine Getirme Alanlarından En Az İkisinde Uyum ve İşlevlerinde Belirgin Sınırlılık Olması halidir.


Zeka Geriliğinde bilinen nedenler; kalıtsal koşullar, akraba evliliği, anneye ait hastalıklar (kızamıkçık, frengi, HIV, AIDS, vb. bulaşıcı hastalıklar, annede gebelikte tansiyonun düşük-fazla olması, kalp hastalığı, şeker hastalığı, böbrek hastalığı), çocukta menenjit, bebeğin beyninin glikozsuz kalması sonucu ortaya çıkan beyin harabiyeti, doğum sırasındaki travmalar, doğumun uzun sürmesi, sarılık, çevre şartları (uyarıcı eksikliği, beslenme), vb.

Zeka Geriliğinin tanımlanmasının önemi, gerekli olan doğru ve uygun eğitimle bu kişilerin topluma ve ailesine kazandırılmasının mümkün olmasıdır. 


ZEKA GERİLİĞİNDE ZEKA DÜZEYİNİN SINIFLANDIRILMASI: 

Hafif Derecede Zeka GeriliğiÇocuk okula başlayıncaya kadar akranları ile hemen hemen aynı düzeydedir. Bu nedenle okuldan önce farkedilmemektedir. Yetişkinlikte meslek yaşamında başarısızlık yaşayabilir. Kendisine bakabilir ancak, sosyal, mali konularda yardıma ihtiyaç duyabilir. 

Orta Derecede Zeka Geriliği: Beyin hasarı, fiziksel bozukluk ve nörolojik işlevsizlikler gibi diğer problemlere sahip olma (koşma, tırmanma, yakalama, sınırlı bir alanı boyama, vb.) günümüzde bu çocuklara yaşamlarını sürdürebilmeleri ve üretici olabilmeleri için bireysel düzeyde yardım-danışmanlık sağlanmakta ve başarılı sonuçlar alınmaktadır. 

Ağır Derecede Zeka Geriliği: Sürekli yardım, denetim altında olma, kısa süreli iletişim kurabilme, yaşamı sürdürmede başkalarının yardımına ihtiyaç duyma. 

İleri Derecede Zeka Geriliği: Tam bir denetim altında olarak tüm yaşamı hemşire-bakıcı gözetiminde geçirme, ciddi fiziksel rahatsızlıklar. 


MENTAL RETARDASYON EĞİTİMİN ÖNEMİ:

Mental Retardasyonu olan kişiler için bireyselleştirilmiş eğitim programları hazırlanmakta ve uygulanmaktadır. Bu programların amacı; zeka geriliği olan bireylerin, neyi, nasıl, nerede öğrenmeye gereksinim duyduklarının belirlenerek bireyin; takvim yaşına, sahip olduğu zihinsel, dil, psikososyal, motor, özbakım becerilerine uygun olarak hazırlanan bu programlar ile bireyin yaşama uyum becerilerini en iyi düzeye getirmektir.


ÇOCUK SAHİBİ OLMAK İSTEYEN AİLELERE ÖNERİLER: 

• Hamileliğin Takip Edilmesi

• Akraba Evliliklerinin Önlenmesi

• Anne - Babada Kan Uyuşmazlıklarının Yapılan Testlerle Belirlenmesi

• Anne ya da Babada Kalıtsal Hastalıkların Bulunması Halinde Tetkikler Yapılarak Ortaya Çıkabilecek Hastalıkların Önlenmesi

• Hamile ya da Anne Olmayı Düşünen Bireylerin Eşleri İle Birlikte Danışma Merkezleri'ne (Sağlık Ocakları, Hastaneler vb.) Başvurarak Bilgi Alması


Unutmayın: Zeka Geriliğinde erken tanı erken tedavi şansı verir. Erken tanı zeka geriliği tedavisinin şansını arttırarak bireye, aileye, topluma zaman, gider ve kazanç aşamasında yarar sağlar.